Page 9 - MSR nr 2-3/28-29/2013

Od Redakcji

Planowanie przestrzenne stanowi bardzo ważny element polityki rozwoju. Łączy się z innymi obsza-
rami planowania, wzajemnie przenika. Każdy z tych elementów ma wpływ na pozostałe, bo przecież
zmiany demografczne nie są bez znaczenia dla polityki mieszkaniowej, która jest powiązana z po-
lityką transportową, mającą z kolei duże znaczenie dla polityki ochrony środowiska. Te sfery łączą
się ze sobą we wszelkich możliwych konfguracjach. Wyciągnięcie z tej układanki jednego elementu
powoduje, że misternie budowana konstrukcja rozpada się. Tam, gdzie udaje się skoordynować te
polityki, przezwyciężyć podejście sektorowe, można osiągnąć harmonijny rozwój. Tam, gdzie nie
ma zintegrowanego podejścia do planowania rozwoju, gdzie w szczególności brakuje miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego, nie ma pomysłu, jak urządzić przestrzeń publiczną, króluje
bezładna, brzydka i niejednokrotnie niskiej jakości zabudowa, powstają „getta” zamkniętych osiedli,
otoczenie szpecą tandetne reklamy ustawiane gdzie popadnie dla chęci zysku. O kształcie gospo-
darki przestrzennej „często decydują specyfcznie pojmowane interesy lokalne i interesy grupowe
1
niezgodne z interesem publicznym” .To nieuchronnie prowadzi do napięć społecznych. Mieszkańcy
w proteście przeciwko prowadzonej polityce lub przeciwko brakowi jakiejkolwiek polityki spon-
tanicznie jednoczą się, starając się wymusić określone decyzje na lokalnych władzach. „W praktyce
zarządzania i w praktyce politycznej powinna wzrosnąć świadomość, że przestrzeń jest dobrem,
którego nie można powiększyć, że zasoby polskiej przestrzeni są i będą w przyszłości podstawo-
wym czynnikiem rozwoju kraju oraz podstawowym czynnikiem poprawy jakości życia – obok, ale
co najmniej na równi – z zasobami społecznymi i gospodarczymi” .
2

Ta świadomość dociera do decydentów. Zintegrowane podejście do planowania strategicznego,
w którym ważną rolę odgrywa planowanie przestrzenne, powinno być pożądanym standardem.
W nowym systemie zarządzania rozwojem kraju do głównych dokumentów strategicznych, w opar-
ciu o które prowadzona jest polityka rozwoju, należą: Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Polska
2030. Trzecia fala nowoczesności, Strategia Rozwoju Kraju 2020. Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna
gospodarka, sprawne państwo (SRK) oraz 9 zintegrowanych strategii rozwoju , które realizują cele
3
rozwojowe SRK. Szczególną rolę wśród głównych dokumentów strategicznych zajmuje Koncepcja
Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, która jest najważniejszym długookresowym, krajo-
wym dokumentem strategicznym, dotyczącym zagospodarowania przestrzennego. Dla regionów
szczególne znaczenie wśród 9 zintegrowanych strategii rozwoju ma Krajowa Strategia Rozwoju Re-
gionalnego – Regiony, Miasta, Obszary wiejskie (KSRR), która określa cele i priorytety rozwoju Polski
w wymiarze terytorialnym, zasady i instrumenty polityki regionalnej, nową rolę regionów w ramach
polityki regionalnej. Zawarte w KSRR cele są spójne z rozwiązaniami proponowanymi w Koncepcji
Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (KPZK), co wynika z wprowadzenia zintegrowanego sys-
temu rozwoju i współzależności polityki regionalnej z polityką przestrzenną, która określa ramy dla
polityk posiadających wpływ terytorialny .
4

1 Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030, „Monitor Polski” z dn. 27 kwietnia 2012 r.
2 Maciej Borsa, „Stan zagospodarowania przestrzennego Polski i jego konsekwencje – informacja wprowadzająca”,
Wyzwania dla polskiej polityki przestrzennej, Warszawa 2008.
3 http://www.mrr.gov.pl/rozwoj_regionalny/polityka_rozwoju/system_zarzadzania_rozwojem/zintegrowane_stra-
tegie_rozwoju/strony/default.aspx
4 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego – Regiony, Miasta, Obszary wiejskie, Warszawa, lipiec 2010 r.

– 7 –